دستکش‌ عایق برق، به منظور حفظ جان پرسنل برق کار که به هنگام کار با شبکه تحت فشار برق یا وسایل برقی در معرض خطر برق گرفتگی قرار دارند.

 باید علاوه بر ابزار ویژه این دستکش، کفپوش عایق برق ، کفش و کلاه مخصوص عایق الکتریسیته با رعایت استاندارد تهیه و در اختیار آنان قرار گیرد. دستکش‌های لاستیکی عایق پس از هربار مصرف باید طبق ضوابط توسط افراد ذیصلاح بررسی و کنترل و برای استفاده مجدد آماده شود. دستکش­ های لاستیکی،  برق کاران به واسطه ولتاژ متناوب و یا مستقیم از نظر عایق بودن، برای ماکزیمم ولتاژی که طراحی شده ­اند، تست می ­شوند.

 تجهيزات تكميلي  :

 ۱٫تلمبه آزمايش پنوماتيكي دستكشهاي عايق برق

 طبق استاندارد پس از هربار استفاده  از دستكشهاي عايق برق  بويژه انواع کلاس ۰۰ ، ۰ و ۱  قبل از استفاده بعدي اين دستكشها از نظر وجود پارگي، سوراخ و منافذ احتمالي بايستي توسط اين تلمبه ها تحت آزمون پنوماتيكي قرار گيرند. توجه داشته باشيد که تلمبه تست پنوماتيکي دستکشهاي نرمال کلاسهاي ۲، ۳ و ۴ مناسب نبوده زيرا تست اين کلاسها از روش Visual Test (آزمون ديداري) و با چشم و از طريق بازديد دقيق دستکش و کشيدن انگشتها در مسيرهاي مختلف و مشاهده آثار کشيدگي ميسّر است. در اين حالت اگر محل کشيدگي پاره، سوراخ و يا ترک دار شد، دستکش قابل استفاده نبوده و بلافاصله بايستي معدوم گردد.

 ۲٫طرز استفاده از تلمبه پنوماتيکي:

 ابتدا واشرهاي لاستيکي را از روي تلمبه برداشته، دستکش را روي قسمت پله اي تلمبه تا پايين ترين قسمت مربوطه مي کشيم و سپس واشرهاي لاستيکي مربوطه را روي دستکش و در محل استقرار خود قرار داده سپس از طريق فشار مکرر به دکمه قرمز رنگ تلمبه دستکش را باد ميکنيم در اين حالت تشخيص هر نوع منفذ در روي دستکش به سهولت قابل تشخيص خواهد بود.

 دستکش عایق برق مارک Secura کلاس 00

امروزه برق و جریان الکتریسیته ، در تمامی عرصه های زندگی ما حاضر و جاریست . بدون انرژی الکتریکی دیگر زندگی جریان نخواهد داشت و تقریبا تمامی کارها متوقف خواهند شد ... کار کردن با برق اما ، خطر برق گرفتگی را در پی دارد . حتی برق شهری که ضعیف ترین گونه برق مستقیم می باشد ، در صورت تماس با بدن انسان آسیبهای جدی و حتی خطر مرگ در پی خواهد داشت . بنابراین کار کردن با جریان برق مستقیم نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی فردی مانند دستکش عایق برق ، کفش عایق برق ، کلاه عایق برق و ... می باشد . معمولا لوازم ایمنی عایق برق ، با میزان مقاومتی که در برابر عبور جریان برق از خود نشان می دهند مشخص می گردند و شناخته می شوند . در مورد دستکش ضد برق ، میزان عایق بودن دستکشها و کلاس دستکشهای عایق برق به 6 گروه و بازه مختلف تقسیم شده است :

 کلاس 00  ,  کلاس 0  ,  کلاس 1 ,  کلاس 2  ,  کلاس 3  ,  کلاس 4

 اینک پس از ذکر این مقدمه کوتاه ، قصد داریم محصولی از کلاس 00 را بحضورتان معرفی نماییم :

 دستکش عایق برق فشار ضعیف Secura Elsec Class 00

 ابتدا مختصری درباره شرکت تولید کننده : شرکت Secura تولیدکننده برخی  تجهیزات ایمنی و حفاظت فردی از کشور لهستان می باشد که تولید دستکش عایق برق در 5 کلاس 00 ، 0 ، 1 ، 2 ، 3  را نیز در دستور کار دارد . محصولات این شرکت اروپایی ، همگی تحت استاندارد اتحادیه اروپا تولید شده و از کیفیت و کلاس جهانی برخوردارند .

 شرکت Secura تولید دستکش عایق برق کلاس 4 را

در دستور کار ندارد و تولید نمیکند .

 محصول مورد بحث ما ، از اولین و ضعیف ترین گروه دستکشهای عایق برق می باشد که کلاس 00 ( دو صفر ) نامیده میشود . مقاومت الکتریکی دستکش های عایق برق کلاس 00 تا میزان 500 ولت ( ولتاژ عملیاتی ) بوده ولی حداکثر تا 2500 ولت ( ولتاژ تست ) نیز قابلیت کارکرد دارند . جدول اطلاعات فنی این محصول را در زیر می بینید :

 این محصول از لاستیک طبیعی خشک تولیدشده و دارای طول 36 سانتیمتر ( 360 میلیمتر )  می باشد . ضمنا از نظر میزان مقاومت الکتریکی ، در دسته بندی دستکش های عایق برق ضعیف قرار میگیرد . این محصول در سایزهای 9 ، 10 و 11 بوسیله شرکت تولید کننده ، Secura ، تولید می شود ولی فقط سایز 10 موجود می باشد .

 پرسش متداول : آیا بر روی این دستکش تاریخ تولید درج شده است ؟ تاریخ انقضا دستکش عایق برق چطور ؟

پاسخ : بله البته . بر روی این محصول تاریخ تولید شامل سال و ماه تولید درج شده است و تاریخ انقضا نیز 5 سال پس از تولید می باشد.

 بسیار خوب ! اگر این دستکش عایق برق فشار ضعیف نیاز شما را تامین نمی کند ، لطفا سایر کلاسها را نیز بررسی فرمایید :

 دستکش عایق برق کلاس 0 مارک Secura ، عایق برق تا حداکثر 5000 ولت

دستکش عایق برق کلاس 1 مارک Secura ، عایق برق تا حداکثر 10,000 ولت

دستکش عایق برق کلاس 2 مارک Secura ، عایق برق تا حداکثر 20,000 ولت

دستکش عایق برق کلاس 3 مارک Secura ، عایق برق تا حداکثر 30,000 ولت

بسته بندی : بسته بندی : هر یک جفت دستکش عایق برق Secura Elsec Class 00 درون یک وکیوم نایلونی ضخیم به همراه گواهی کیفیت ( Certificate ) مربوطه عرضه می گردد . ضمنا سال تولید محصول نیز بر روی بدنه بسته بندی قید شده است و از زمان تولید 5 سال قابل استفاده می باشد . ضمنا وزن این محصول حدود 215 گرم می باشد .

دستکش عایق برق

بیش از ۴۰ % حوادث ناشی از کار مربوط به آسیب های وارده به دست و انگشتان می باشد. دست ها از ارزشمندترین اعضای کمکی بدن انسان می باشد که برای حفاظت آنها درهنگام مواجهه با خطرات برق گرفتگی، تماس با مواد شیمیایی، پارگی و بریدگی، خراش و ساییدگی، سوختگی، سوراخ شدن، تماس با مواد بیولوژیکی و همچنین در برابر دما های مضر بسیار بالا، باید از دستکش های مناسب استفاده شود.

امروزه انواعی از دستکش­ های حفاظتی برای حفاظت ­دهی در برابر طیف گسترده ­ای از خطرات در دسترس هستند. ماهیت خطر و عملیاتی که باید انجام گیرد در انتخاب دستکش ­ها موثر می­ باشد. تنوع آسیب ­های بالقوه شغلی دست، انتخاب صحیح دستکش ­ها را مشکل می ­سازد. ضروری است که کارگران از دستکش­ های مخصوص طراحی شده برای خطراتی که در محیط کاریشان یافت می ­شود و وظایفی که انجام می­دهند، استفاده نمایند، زیرا دستکش­ هایی که برای یک عملیات خاص طراحی شده­ اند، ممکن است در برابر سایر عملیات، حتی برای عملیاتی که ممکن است مناسب بنظر آیند، حفاظت لازم را ایجاد ننمایند.

دستکش عایق فشار ضعیف

دستکش عایق با ساق بلند، دست های برق کار را تا نیمه ی ساعد پوشش عایقی می دهد.

دستکش عایق فشار متوسط

دستکش های عایق فشار متوسط با توجه به خطر حوزه ی الکتریکی موجود در مدارهای ۲۰ کیلو ولت، از ویژگی خاصی بر خوردارمی باشند.

فاکتورهای موثر در انتخاب دستکش:

–         نوع ماده شیمیایی که بکار می­رود

–         ماهیت تماس (فروبری کامل، پاشش مواد و غیره)

–         مدت تماس

–         مساحت مورد نیاز برای حفاظت (فقط دست، ساعد، بازو)

–         نیاز به چنگش (خشک، تر، روغنی)

–         حفاظت دهی حرارتی

–         سایز و راحتی آن

–         نیازمندیهای مقاومتی/ سایش

نحوه صحیح اندازه گیری برای انتخاب دستکش

جدول سایز دستکش:

جنس دستکش

جنس دستکش ایمنی باید از جنس لاستیک یا الاستومر مصنوعی یا پلی وینیل کلراید باشد استفاده شود.

–  دستکش­ های چرمی یا برزنتی دستکش­ های محکم ساخته شده از توری فلزی، چرم یا برزنت حفاظت را در برابر بریدگی و سوختگی تامین می­ نمایند. همچنین این دستکش ها حفاظتی در برابر گرما نیز ایجاد می­ نمایند.

–   دستکش ­های چرمی در برابر جرقه­ ها، گرمای متوسط، اشیاء گداخته، تراشیده و زبر و ناصاف حفاظت کننده است.

–  دستکش ­های آلومینیومی تامین کننده بازتاب و حفاظت عایقی در برابر گرما بوده و نیاز به الحاق مواد مصنوعی برای حفاظت ­دهی در برابر گرما و سرما می­باشند.

  - دستکش­ های الیاف پارامید که حفاظت دهی در برابر گرما و سرما را تامین می­ نمایند و مقاوم در برابر بریدگی، سائیدگی و بادوام هستند.

انواع دستکش ­های برق کاران و تست آن ها

دستکش‌های لاستیکی عایق، به منظور حفظ جان کارگران برق که به هنگام کار با شبکه تحت فشار برق یا وسایل برقی در معرض خطر برق گرفتگی قرار دارند، باید علاوه بر ابزار ویژه این دستکش، کفش و کلاه مخصوص عایق الکتریسته با رعایت استاندارد تهیه و در اختیار آنان قرار گیرد. دستکش‌های لاستیکی عایق پس از هربار مصرف باید طبق ضوابط توسط افراد ذیصلاح بررسی و کنترل و برای استفاده مجدد آماده شود. دستکش­ های لاستیکی برق کاران به واسطه ولتاژ متناوب و یا مستقیم از نظر عایق بودن، برای ماکزیمم ولتاژی که طراحی شده ­اند، تست می ­شوند. دستکش لاستیکی عایق ساق­ بلند که برای ولتاژ تست شده باشد (CSA standard Z259.4-M 1979) با دستکش چرمی بعنوان روکش به کار می ­رود.

دستکش­ های لاستیکی

- دستکش های لاستیکی متناسب با ولتاژ مدار باید مورد استفاده قرار گیرد.

- دستکش محافظ چرمی همیشه باید بر روی دستکش­ های لاستیکی برای پیشگیری از آسیب فیزیکی دستکش لاستیکی در هنگام کار مورد استفاده قرار گیرند.

- دستکش­ های لاستیکی همیشه قبل از شروع کار یا در صورتیکه کارگر با شیئی که ممکن است باعث آسیب دستکش شود، مواجهه شوند، باید بوسیله دمش هوا تست شوند.

- استاندارد انجمن ملی استاندارد­های آمریکا ANSI/ASTM120 “دستکش­ های عایق لاستیکی” خصوصیات دستکش لاستیکی برای برق کاران را تعریف می­نماید.

- ماکزیمم ولتاژی که دستکش­ ها می­تواند بطور ایمنی مورد استفاده قرار گیرند بستگی به فاکتورهای زیادی نظیر دقت در استفاده از دستکش­ ها، مراقبت در انبارداری و بازرسی دستکش ­ها در هنگام کار، بازرسی و تست روتین دوره­ای آزمایشگاهی، کیفیت و ضخامت لاستیک، طرح دستکش­ ها و همچنین فاکتورهای نظیر عمر، نحوه استعمال یا شرایط محیطی دارد.

- نظر به اینکه این دستکش­ ها برای حفاظت پرسنل مورد استفاده قرار می ­گیرند و آسیب جدی پرسنل ممکن است به علت خطا در استفاده نتیجه گردد یک فاکتور کافی ایمنی باید بین ماکزیمم ولتاژی که آنها برای استفاده مجاز هستند و ولتاژی که برای آن تست شده­ اند، تامین گردد.

- دستکش­ های لاستیکی عایق باید بوسیله افراد مجاز بصورت منظم بطور صحیح پاکسازی، بازرسی و تست گردند.

دستورالعمل نظافت، بازرسی و تست دستکش­های عایق لاستیکی  

1-  برچسب لاستیکی نشان دهنده اندازه، شماره و تاریخ تست دستکش است که بر روی دستکش چسبیده شده است.

2- دستکش­ های لاستیکی باید در ماشین شستشو با استفاده از پاک کننده­ ها برای رفع کثیفی قبل از تست، شسته شوند.

3- دستکش­ های لاستیکی باید با استفاده از تجهیزات باد کننده دستکش برای بررسی نشتی­ های هوا پر از باد شوند و بازرسی شوند. بازرسی، بررسی سطح دستکش­ های لاستیکی برای نقص­ های نظیر بریدگی­ ها، خراش­ ها، برجستگی ­ها یا فرو رفتگی اجسام خارجی را شامل می ­شود. نواحی داخلی سرآستین دستکش ها بعد از برداشتن آن از روی دستگاه متورم کننده (باد کننده) دستکش بازرسی چشمی می­شوند. همه دستکش­ هایی که نقص­های سطحی دارند باید کنار گذاشته شده یا تعمیر گردند.

4- بعد از تست باد، دستکش ­های لاستیکی به مدت ۲۴ ساعت برای اینکه اجازه بدهیم لاستیک شل شود، انبار می­ گردند، بنابراین احتمال آسیب کرونا در حالیکه تست­های الکتریکی کامل می­ شوند به حداقل می ­رسد.

5- دستکش ­های لاستیکی در مخزن تست بوسیله گیره­ های پلاستیکی روی میله نگهدارنده، حمایت می­ شوند. یک الکترود زمین در داخل هر دستکش قرار می ­گیرد.

6- دستکش­ های لاستیکی که باید تست شوند و مخزن تست با آب پر می­ شوند. ارتفاع آب در دستکش و در مخزن تست بستگی به ولتاژ تستی که بکار می­رود، دارد.

7- مجموعه دهانه کروی برای تست ولتاژ بکار می رود تنظیمات دهانه کروی با تغییرات دما و رطوبت تغییر می­کند.

8- کابل ولتاژ بالای ترانسفورماتور تست را به بخش فلزی مخزن تجهیزات تست دستکش لاستیکی وصل کنید.

9- الکترود زمین در هر دستکش لاستیکی به کابل زمین مربوطه متصل گردد.

10- همه پرسنل فضای تست محصور شده را تخلیه نمایند.

11- کلید جدا کننده تامین کننده برق را برای تست تجهیزات ببندید.

12- با استفاده از کنترل های از راه دور، به تدریج ولتاژ خروجی ترانسفورماتور تست را از صفر به سطح بالایی با آهنگ تقریبی ۱۰۰۰V/sec افزایش دهید. این ولتاژ باید برای دستکش ­های لاستیکی به مدت ۳ دقیقه بکار رود.

13- بعد از ولتاژ بالایی که به مدت ۳ دقیقه برای دستکش­ های لاستیکی بکار برده شد، میلی آمپرمتر را برای خواندن جریان نشتی در هر الکترود زمینی مورد استفاده برای هر دستکش لاستیکی روشن کنید.

14- ولتاژ خروجی ترانسفورماتور را به تدریج با آهنگ تقریبی ۱۰۰۰V/second به صفر کاهش دهید.

15- همه دستکش­ های لاستیکی که در طی تست دچار نقص می­ شوند یا نشتی جریان بیش از ماکزیمم حد مجاز دارند، بایستی جهت جلوگیری از استفاده مجدد آنها بریده شوند (قیچی شوند). در بعضی از موارد دستکش­ ها می­ توانند پس از تعمیر در صورتیکه تست مجدد را با موفقیت طی نمایند، مورد استفاده مجدد قرار گیرند.

16- همه دستکش­ های لاستیکی که تست ولتاژ بالا را گذراندند روی میله خشک کننده خشک شده و پودر زده می­ شوند و یک برچسب مشخص کننده جریان نشتی ثبت شده برای هر دستکش در روی آن قرار می­ گیرد.

استاندارد دستکش برای کارگران برق:  استانداردهای EN60903  و IEC903 می باشد.

هر بسته دستکش باید جزئیاتی در خصوص محصول داشته باشد که شامل: کلاس، سایز، تاریخ تست و شماره سری دستکش.

 مواردی که درمورد دستکش‌های حفاظتی حائز اهمیت است:

 – دستکش‌های ایمنی باید طوری انتخاب شوند که ناحیه دست را از خطرات احتمالی ناشی از کار محافظت کرده و در عین حال هیچ گونه ناراحتی و محدودیت برای دست ایجاد نکند. اشخاصی که با برق سر کار دارند باید از انواع دستکش‌های عایق که درجه عایق الکتریسیته بودن آنها مناسب با ولتاژ مورد نظر باشد استفاده نمایند.

 – برای بالا رفتن از تیر سیمانی و چوبی می‌بایستی از دستکش‌های کف چرمی با پشت برزنتی استفاده نمود.

- برای تیرهای فولادی و دکل‌های فلزی انواع آجدار پیشنهاد می‌شود که از لیز خوردن دست جلوگیری به عمل آورد.

 – هنگام استفاده از دستکش‌های حفاظتی عایق برق برای کار بر روی خطوط برق دار مانند نصب انشعابات مشترکین برق (کنتور) و یا تعویض لامپ و سر پیچ معابر قبل از استفاده دستکش از طریق باد کردن آن از سوراخ نبودن دستکش اطمینان حاصل نمایید. با توجه به میزان استفاده از دستکش‌های عایق هر چند وقت یکبار تست الکتریکی ضروری است.

 – در تماس آب یا بعد از شستشوی دستکش‌های عایق حتما آنرا خشک نموده و با پودرهای ضد رطوبت آغشته نمایید تا از فاسد شدن آن جلوگیری شود.

 – در حین کار در نزدیکی سیم‌های برق دار و محوطه‌های خطر به هیچ عنوان نباید دستکش‌های عایق را از دست خارج نمود. دستکش‌های عایق را بعد از اتمام کار تمیز نموده و در کیف مخصوص دور از نور نگهداری نمایید.

– دستکش ­های عایق لاستیکی باید قبل از استفاده، هر روز و همچنین بعد از هر وضعیتی که امکان دارد باعث آسیب به دستکش شده باشد، مورد بازرسی چشمی قرار گیرند.سازندگان دستکش­ های برق کاران توصیه می­ کنند دستکش­ ها بدور از نور مستقیم آفتاب، در محیط خشک و خنک دور از منابع گاز ازون نگهداری گردند. همچنین دستکش­ ها باید در کیسه­ها (یک جفت در هر کیسه) نگهداری و بصورت آویزان نگهداری گردند و از گذاشتن آنها بر روی زمین خودداری گردد. کیسه نگهداری دستکش ­های عایق لاستیکی هرگز نباید تا بخورند. تا خوردگی دستکش ­های عایق ممکن است باعث ترک خوردگی آنها شود که عمر مفید دستکش­ ها را کاهش می­ دهد.